سور مکیبه سوره‌های نازل شده در مکه یا پیش از هجرت بر پیامبر سور مکی می‌گویند. ۱ - تعاریف سور مکیتعریف سور مکی به دلیل اختلاف در ضوابط مکی و مدنی مختلف خواهد بود که به طور اختصار بیان می‌شود: ۱.۱ - تعریف اولسورههایی که پیش از هجرت نازل شده‌اند مکی‌اند؛ گرچه در مکه نازل نشده باشند. این قول مشهور است و معیار آن، زمان نزول است. ۱.۲ - تعریف دومسورههای نازل شده در مکه، مکی‌اند؛ هرچند پس از هجرت نازل شده باشند. معیار این قول، مکان نزول است. ۱.۳ - تعریف سومسورههایی که مخاطب آن‌ها اهل مکه است، مکی هستند. ابن مسعود می‌گوید سور مکی غالبا مشتمل بر « یا ایها الناس » است. ۲ - ویژگی‌های سور مکیبرخی از ویژگی‌های سوره‌های مکی: ۱. وجود کلمه « کلا » در آن‌ها. ۲. سجده دار بودن سوره‌ها. ۳. آغاز سوره با حروف مقطعه . ۴. اشتمال بر قصص انبیا و امت‌های گذشته. ۵. اشتمال بر خطاب «یاایهاالناس». ۶. موجز بودن سوره‌ها. ۳ - اسامی سور مکیسورههای مکی بنابر قول مشهور عبارتند از: حمد ؛ انعام ؛ اعراف ؛ یونس ؛ هود ؛ یوسف ؛ ابراهیم ؛ حجر ؛ نحل ؛ اسراء ؛ کهف ؛ مریم ؛ طه ؛ انبیاء ؛ مؤمنون ؛ فرقان ؛ شعراء ؛ نمل ؛ قصص ؛ عنکبوت ؛ روم ؛ لقمان ؛ سجده ؛ سبا ؛ فاطر ؛ یس ؛ صافات ؛ زمر ؛ غافر ؛ فصلت ؛ شوری ؛ زخرف ؛ دخان ؛ جاثیه ؛ احقاف ؛ ق ؛ ذاریات ؛ طور ؛ نجم ؛ قمر ؛ واقعه ؛ ملک ؛ حاقه ؛ معارج ؛ نوح ؛ جن ؛ مزمل ؛ مدثر ؛ قیامت ؛ مرسلات ؛ نبا ؛ نازعات ؛ عبس ؛ تکویر ؛ انفطار ؛ مطففین ؛ انشقاق ؛ بروج ؛ طارق ؛ اعلی ؛ غاشیه ؛ فجر ؛ بلد ؛ شمس ؛ لیل ؛ ضحی ؛ انشراح ؛ تین ؛ علق ؛ قدر ؛ عادیات ؛ قارعه ؛ تکاثر ؛ عصر ؛ همزه ؛ فیل ؛ قریش ؛ ماعون ؛ کوثر ؛ کافرون ؛ مسد ؛ اخلاص ؛ فلق ؛ ناس . [۵]
معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۱۶۸، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵.
[۶]
رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه (۶۰۶-۶۱۲)، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳. .
[۷]
رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۲۹۸، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳.
[۹]
زنجانی، ابو عبدالله بن نصر الله، تاریخ القرآن، صفحه (۱۱-۱۲)، ۱۳۰۹ - ۱۳۶۰ق.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ نامه فارسی علوم قرآنی،برگرفته از مقاله«سور مکی» |